غلات به طورکلی شامل گندم، برنج، جو و مواردی از این دست می شود، برای نگهداری غلات متناسب با دوره نگهداری باید نکاتی را رعایت نمود در این متن به بررسی موارد زیر می‌پردازیم:
تاثیر دما در نگهداری غلات
|
محدوده دما (C°)
|
توضیحات |
|---|---|
| بالای 40 درجه | اکثر حشرات در مدت یک روز می‌میرند |
| از 25 تا 33 درجه | بیشتر حشرات به سرعت تولیدمثل می‌کنند |
| از 15 تا 25 درجه | احتمال تشکیل مایکوتوکسین وجود دارد که برای سلامتی مضر است |
| از 12 تا 15 درجه | تولیدمثل اکثر حشرات متوقف می‌شود اما امکان تولید مثل آهسته شپشک‌ها وجود دارد |
| 5 درجه | در غلات مرطوب، امکان رشد آهسته قارچ‌ها و مایت‌ها فراهم است |
| زیر 5 درجه | حشرات از تغذیه بازمی‌مانند و مایت‌ها رشد نمی‌کنند |
کنترل و مانیتورینگ دما
هر چند روز یک‌بار تا رسیدن به دمای تعیین شده اندازه‌گیری انجام دهید، سپس به‌صورت هفتگی دما را چک کنید.
همیشه در همان محل قبلی اندازه‌گیری دما را انجام دهید.
اندازه‌گیری‌ها را در محلی که خنک‌سازی بیشترین زمان را می‌برد یا دورترین نقطه از فن دمنده سیستم تهویه انجام دهید، معمولاً پیشنهاد می‌شود ۰.۵ متر پایین‌تر از سطح و در مرکز بین کانال‌ها اندازه‌گیری دما انجام شود
حتما از یک پراب دمای کالیبره شده استفاده کنید. (ترموکوپل یا ترمیستور)
افزایش دما می‌تواند نشان‌دهنده وجود قارچ‌ها، جوانه‌زنی یا توسعه شپشک‌های غلات باشد.
اهداف نگهداری غلات (کوتاه و بلندمدت)
درحالت ایده‌آل، خنک‌سازی باید به محض ورود غلات به انبار آغاز شود. این کار امکان ذخیره غلات در با رطوبت بالاتر را فراهم می‌کند وبه شکل موثری زمان ذخیره ایمن را افزایش می‌دهد. از هوادهی با حجم کم (10 مترمکعب در ساعت به ازای هر تن (معادل 6 فوت مکعب در دقیقه به ازای هر تن) استفاده کنید و به محض پوشانده شدن کانال‌های هوا با غلات، خنک‌کاری را شروع کنید.
طی زمان 2 هفته پس از برداشت: دمای غلات را به زیر ۱۵ درجه سانتی‌گراد کاهش دهید تا فعالیت حشرات کاهش یابد. به عنوان مثال، این دما از تکمیل چرخه زندگی شپشک دندانه‌دار جلوگیری می‌کند.
طی ۳ تا ۴ ماه پس از برداشت: دما را به زیر ۱۲ درجه سانتی‌گراد کاهش دهید تا فعالیت حشرات متوقف شود.
تا پایان سال: دما را به زیر ۵ درجه سانتی‌گراد برسانید تا حشرات بالغ کشته شده و تعداد مایت‌ها کاهش یابند.
تاثیر عمق لایه غلات در ذخیره‌سازی
هنگامی‌که عمق غلات زیاد است، تاثیر خنک‌سازی کاهش می‌یابد. در عمق‌های بیشترفاصله بین کانال‌ها مطابق جدول زیر باید کاهش یابد:
| عمق غلات (متر) | فاصله کانال‌های هوا (مرکز تا مرکز) |
|---|---|
| 2 | 7.6 |
| 3 | 6.3 |
| 4 | 5.5 |
| 5 | 5 |
| 6 | 4.4 |
| 7 | 4 |
| 8 | 3.7 |
برای خنک‌کاری عموما از کانال‌های فلزی سوراخ‌دار (Perforated Metal Ducts) استفاده می‌گردد.برای نگهداری دانه‌های روغنی مثل کلزا به دلیل مقاومت بیشتر در برابر عبور هوا، عمق انبارش را 50 تا 70 درصد کاهش دهید.
تاثیر کنترل تفاضلی در بهبود سرمایش
کنترل‌کننده (ترموستات) تفاضلی فن خنک‌کننده را زمانی روشن می‌کند که دمای هوای محیط کمتر از دمای غلات باشد. در مقایسه با روش کنترل دستی، این روش تعداد ساعات کار فن و هزینه‌های انرژی را برای رسیدن به دمای مناسب کاهش می‌دهد.
حسگر (سنسور) محیطی را نزدیک ورودی فن, در محلی که تحت تأثیر گرمای تولید شده توسط الکتروموتور نباشد قرار دهید.
پراب را به منظور جلوگیری از تأثیر دمای محیط در قسمتی از توده غلات قرار دهید که خنک‌سازی در آنجا بیشتر طول می‌کشد، همچنین محل اندازه‌گیری نباید خیلی نزدیک به سطح باشد.
دمیدن هوا از میان غلات در زمستان ممکن است باعث افزایش رطوبت طبیعی در سطح غلات شود، این موضوع ممکن است تا یک‌سوم عمق غلات امتداد یابد.
سیستم تهویه مناسب
سیستم‌های هوادهی رایج عمدتا عمودی یا افقی هستند. سیستم‌های هوادهی عمودی می‌توانند به‌اندازه سیستم‌های افقی مؤثر باشند. مزایای سیستم‌های عمودی این است که هزینه‌های سرمایه‌گذاری اولیه کمتر است و خطر آسیب به کانال‌ها هنگام تخلیه در انبارهای صاف کاهش می‌یابد. فاصله کانال‌ها به عمق غلات بستگی دارد. به‌طورکلی، قرار دادن کانال‌ها در فاصله ۴ تا ۸ متر از یکدیگر برای یک انبار صاف معمولی مناسب است. سیستم‌های دمنده و مکنده نیز وجود دارند که بر پیشرفت خنک‌سازی غلات تأثیر می‌گذارند.سیستم‌های هوادهی عمودی هم می‌توانند به صورت مکشی (Sucking Air) یا دمشی (Blowing Air) استفاده شوند.
جریان هوا:
فن‌ها باید فشار کافی برای غلبه بر مقاومت ناشی از محصول، عمق و ویژگی‌های کانال (افت طولی، موضعی و غیره) را داشته باشند.
کانال‌ها باید قطر کافی و سطح سوراخ‌دار مناسبی داشته باشند تا مقاومت را به حداقل برسانند.
از یک بادسنج مناسب در جلو یا پشت فن استفاده کنید.
سیستم‌های هوادهی عمودی می‌توانند به صورت مکشی (Sucking Air) یا دمشی (Blowing Air) استفاده شوند.
نتیجه‌گیری
برای نگهداری طولانی‌مدت غلات، باید به چندین عامل کلیدی توجه کرد تا از کیفیت غلات محافظت شود و از خرابی آنها جلوگیری گردد. عواملی همچون خشک‌کردن غلات، خنک‌سازی تدریجی در چندین مرحله، کنترل مداوم دما و رطوبت در انبار، تهویه مناسب، کنترل آفات، حشرات و پاکیزگی انبار از مهمترین مسائل در نگهداری انواع غلات میباشند. با رعایت این نکات و استفاده از ابزارهای مناسب برای پایش و کنترل شرایط، می‌توان غلات را برای مدت طولانی بدون کاهش کیفیت و فساد نگهداری کرد.
